Czarnota Stanisława

Stanisława Czarnota, z d. Trocha, ur. 20.02.1889 w Hucie Bankowej (powiat Będzin, obecnie: Dąbrowa Górnicza), córka Tomasza (poległego w 1917r.) oraz Franciszki z d. Bednarczyk. Rodzina jej matki była silnie związana ze środowiskiem PPS, dwie siostry jej matki (Aniela i Marianna) poślubiły Gęborków. W roku 1904 ukończyła 2-klasową szkołę miejską. W r. 1905 wstąpiła do PPS. Pracowała w sekcji rewolucyjno-bojowej. Brała czynny udział w wiecach (w tym z udziałem tow. Feliksa Dzierżyńskiego z Huty Bankowej). Uczestniczyła w strajkach. Kolportowała odezwy w kopalniach, fabrykach i w środowiskach robotniczych. Przewoziła nielegalnie przez granicę, z Katowic i Krakowa, broń i amunicję do miejsca przeznaczenia. Ukrywała rewolucjonistów poszukiwanych przez policję. Inkasowała również dobrowolne składki pieniężne na cele partyjne.

W dniu 8 maja 1908 r. została aresztowana przez żandarmerię rosyjską i osadzona w więzieniu w Będzinie. Po 3 miesiącach przewieziono ją do więzienia w Sosnowcu. W październiku 1908 r. została przewieziona do więzienia w Łodzi, a po pięciu tygodniach do Sieradza. Łącznie przebywała wtedy w więzieniach 18 miesięcy.
14 grudnia 1909 r. przewieziono ją do więzienia do Warszawy. W dniu 18 grudnia 1909 r. wyrokiem Sądu Wojskowego została skazana na 3 lata zsyłki na Syberię. Z powodu choroby, która rozwinęła się w więzieniu, miejsce zsyłki zmieniono na Gubernię Kijowską, gdzie przebywała jeden rok w czasie trwania stanu wojennego w Królestwie Polskim. Po powrocie do kraju w 1910 r. wyszła za mąż za Macieja Czarnotę.

Pracowała razem z mężem Maciejem w Towarzystwie Oświatowym „Dom Ludowy” oraz na Uniwersytecie Ludowym. W 1912 r. została razem z mężem ponownie aresztowana, przetrzymywano ją w więzieniach w Sosnowcu i w Będzinie przez 3 miesiące, a następnie skazano na zsyłkę w kieleckie, do powiatu koneckiego. Przebywali tam z mężem pod nadzorem policyjnym do 1915 r. W Stąporkowie pracowała w fabryce i prowadziła czytelnię. W roku 1922 zamieszkała w Furmanowie k. Niekłania, pracowała społecznie, prowadziła Koło Kobiet Wiejskich i Dzieciniec.

Od 1942 r. (pod pseudonimem Ciotka) pomagała materialnie zgrupowanym w pobliskich lasach partyzantom. Zgłaszali się do niej łącznicy zabierając paczki żywnościowe, papierosy lub odzież. W latach 1943/44 często też udzielała schronienia i opieki chorym lub rannym partyzantom – członkom AK z okręgu radomsko-kieleckiego. Sprowadzała do swego domu wysiedloną z poznańskiego lekarkę dr Appel. Przeszło 3 lata wychowywała syna Marii i Franciszka Rurarzów – Henryka. Franciszek Rurarz był łącznikiem zgrupowania por. „Robota”. Po zamordowaniu w Wielkiej Wsi por. Robota, w dn. 13.09.1943 jej dom był częstym schronieniem dla rodziny Rurarzów, którzy nie mogli zamieszkiwać we własnym domu.

W 1947 r. sprowadziła się do Skarżyska-Kamiennej, gdzie pracowała jako szwaczka w konfekcji spółdzielczej, a później w żłobku dzielnicowym. Była członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Skarżysku-Kamiennej. Za pracę społeczną w okresie od 1945 r. została wyróżniona Dyplomem Uznania Zarządu Głównego Ligi Kobiet.

Na emeryturze żyła bardzo skromnie, korzystała z renty wdowiej, dopiero w 1970 r. znajomi weterani rewolucji namawiali ją do starania się o rentę polityczną.

Co ciekawe, w dniu 05.08.1937 wytypowano ją również do odznaczenia Krzyżem i Medalem Niepodległości, ale – w przeciwieństwie do męża (Macieja Czarnoty) – nie zdecydowała się na jego wykupienie.

Stanisława i Maciej mieli trzech synów: Jerzego, Lechosława i Zbigniewa.

Zmarła w wieku 82 lat w Kielcach (09.04.1971), została pochowana w Skarżysku-Kamiennej.