1882 - 1961
Urodził się 12 marca 1882 r. w Dąbrowie Górniczej jako syn Jana Mariana – naczelnika górnictwa i Leontyny z Zabielskich; potomek szwoleżerów w Gwardii Napoleona. Z wykształcenia dr nauk przyrodniczych i dr filozofii, żonaty z Wiktorią z domu Abłamowicz herbu Habdank.
W szeregi Polskiej Partii Socjalistycznej wstąpił w 1904 r. W 1905 r. był członkiem komitetu organizującego słynny strajk szkolny, w wyniku którego władze rosyjskie zezwoliły na naukę w języku polskim w szkołach zaboru rosyjskiego (w 1930 r. otrzymał odznakę „Za walkę o szkołę polską”).
Od stycznia 1906 r. działał w Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej; kierował „piątkami bojowymi” w Zagłębiu Dąbrowskim. Po rozłamie w PPS 16 listopada 1906 r., Hempel stanął na czele PPS – Lewicy. Wziął udział w kilku akcjach zbrojnych, m.in. w Radomiu, w dniu 6 grudnia 1906 r. dokonał osobiście udanego zamachu bombowego na naczelnika żandarmerii, pułkownika von Płotto oraz w Łodzi, gdzie wykonał samotnie udany zamach bombowy na słynnych prowokatorów – braci Fremlów (1906).
Poszukiwany przez wywiad rosyjski, Stanisław przez jakiś czas przebywał w Galicji, następnie w Belgii, gdzie rozpoczął studia chemiczne. W 1914 r., po zajęciu Belgii przez Niemców, został internowany i po pół roku zwolniony. Ostatecznie osiadł wraz z żoną i 4-letnim synem i teściową w Szwajcarii, gdzie podjął studia chemiczne na Uniwersytecie w Lozannie. Jednocześnie pracował tam dla włoskiej firmy chemicznej. Następnie na Uniwersytecie w Genewie pracował dla wielkiej, francuskiej firmy Compagne Nationale de Matieres Colorantes w dziedzinie barwników antrachinonowych. Dzięki dobrym wynikom został przeniesiony do centralnego laboratorium firmy, do Suresnes pod Paryżem.
W 1921 r. Stanisław wraz z rodziną powrócił do kraju i pracował w Ministerstwie Spraw Wojskowych nad organizacją przemysłu chemicznego dla potrzeb wojska. W roku 1923 objął kierownictwo techniczne Zakładów Chemicznych „Zagłębie” w Zawierciu.
W 1925 r. Hempel został powołany do zorganizowania i prowadzenia Państwowej Szkoły Chemiczno-Przemysłowej w Warszawie.
W 1927 r. prezydent Rzeczypospolitej, prof. Ignacy Mościcki osobiście zaprosił Stanisława Hempla do prac nad organizacją Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Mościcach.
W 1936 r. Stanisław Hempel zrezygnował z pracy w fabryce i powrócił do Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Uzbrojenia.
We wrześniu 1939 r., ewakuowany wraz z ministerstwem do Rumunii, gdzie spędził dwa lata w obozach dla internowanych. Uciekł z obozu i wyjechał do Francji, następnie do Wielkiej Brytanii, gdzie został przydzielony do Wojskowego Instytutu Chemicznego jako kierownik chemiczny sekcji badawczej. Służył w Polskich Siłach Zbrojnych w stopniu podporucznika.
W 1947 r. Stanisław powrócił do kraju. Pracował w Instytucie Chemicznym w Warszawie, a w 1951 r. został przeniesiony do Zakładów Chemicznych „Oświęcim”.
Działał w Stowarzyszeniu b. Więźniów Politycznych i komisji kwalifikacyjnej Krzyża Niepodległości. Za zbrojną działalność rewolucyjną otrzymał Krzyż Niepodległości z Mieczami (13 kwietnia 1931 r.). Zmarł 20 lutego 1961 r. , pochowany jest na cmentarzu komunalnym w Łodzi.
Źródło:
Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, Tom 2, Warszawa 1987
