14 listopada 1905 r. –  Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore

Kenig Marian Mieczysław

1895 - 1959

Urodził się 29 lipca 1895 r. w Warszawie jako syn Stanisława – właściciela małej fabryki i Matyldy ze Zwolińskich; był najstarszym z sześciorga dzieci.

Ukończył prywatne Gimnazjum Mariana Rychłowskiego w Warszawie. Należał wówczas do koła Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej, którego był współzałożycielem. W 1913 r. podjął studia na Wydziale Chemii Technicznej Politechniki Lwowskiej. W tym czasie działał także w Harcerstwie Polskim.

W 1915 r. losy wojenne sprawiły, że znalazł się w Kijowie. Wstąpił wówczas do kijowskiej organizacji PPS (według Aleksego Bienia w PPS czynny od 1918 r.). Następnie został wcielony do carskiej armii i po ukończeniu szkoły wojskowej (kursy dla oficerów rezerwy piechoty) skierowany do służby w pułku zapasowym, a następnie na front rumuński, gdzie dowodził pododdziałami na szczeblu plutonu i kompanii.

Wkrótce rozpoczął ożywioną działalność wśród Polaków w armii rosyjskiej. Na zjeździe w Biełogradzie został wybrany na stanowisko wiceprezesa Związku Wojskowych Polaków VI Armii. Po pewnym czasie przeniesiono go do Odessy, pracował tam w organizacjach polskich i wszedł do Zarządu ZWP okręgu Odessa 6.

W czasie walk toczących się na południu Rosji przekroczył front i na początku 1918 r. powrócił do Warszawy. Tu przez kilka miesięcy pracował w Towarzystwie Żeglugi i Handlu, a w październiku tego roku wstąpił na wydział chemii Politechniki Warszawskiej, ale studiów nie ukończył.

W 1920 r. nawiązał zerwane kontakty z PPS i ponownie został jej członkiem.

W 1921 r. został odkomenderowany do udziału w akcji plebiscytowej na Górnym Śląsku. Po odejściu z wojska od maja 1922 r. przez kilka miesięcy pracował w konsulacie polskim w Charkowie jako urzędnik, a od jesieni tego roku był nauczycielem w niższej szkole rolniczej w Pieskowej Skale. Nie zagrzał tam długo miejsca, gdyż już wiosną 1923 r. powrócił do Warszawy i rozpoczął pracę w Związku Robotniczych Spółdzielni Spożywców, był m.in. lustratorem i zastępcą kierownika wydziału handlowego. Po połączeniu Związku ze Spółdzielnią „Społem” był pracownikiem spółdzielni do 1925 r.

W kwietniu 1925 r. w wyborach samorządowych w Sosnowcu PPS zdobyła większość mandatów. Pierwszym socjalistycznym prezydentem Sosnowca został były robotnik Aleksy Bień.  5 maja 1925 r. Marian Kenig został powołany i zatwierdzony przez CKW PPS na stanowisko  ławnika – decerenta w socjalistycznym magistracie Sosnowca. W okresie dwuletniej pracy w Zarządzie Miejskim Kenig nadzorował pracę wydziałów: szkolnictwa, opieki społecznej i finansowo-podatkowego. Położył wielkie zasługi dla rozwoju gospodarczego miasta: opracował szereg nowych, korzystnych inwestycji, zainicjował budowę wodociągów, kanalizacji, szkół, usprawnił opiekę społeczną, dbał o teatr i bibliotekę.

W marcu 1927 r. złożył mandat ławnika i powrócił do Warszawy. Do 1930 r. pracował w Kasie Chorych, zaś w latach 1935-1939 był urzędnikiem w Banku Gospodarstwa Krajowego. Działał jednocześnie w  Sekcji Pracowników Umysłowych PPS.

24 VIII 1939 r. został zmobilizowany i wyznaczony na zastępcę szefa cenzury wojskowej Dowództwa Okręgu Korpusu nr 1 w Warszawie. 6 września 1939 r. na wniosek władz PPS został mianowany przez gen. Władysława Czumę dowódcą Robotniczej Brygady Obrony Warszawy. W latach 1939-1945 przebywał w niewoli niemieckiej: kolejno w Oflagu XVIII A w Linzu, a następnie w Oflagu II C w Woldenbergu (Dobiegniew). W obozie należał do konspiracyjnej komórki PPS i prowadził działalność społeczno-oświatową.

W lutym 1945 r. wrócił do Warszawy i podjął pracę w Banku Gospodarstwa Krajowego, gdzie kierował kołem PPS. W 1950 r., za „obcość ideologiczną” usunięty z PZPR, zaś w 1951 r. zwolniony z pracy. Od tego czasu pracował dorywczo jako tłumacz języka rosyjskiego i niemieckiego. Po 1956 r. przywrócono mu członkostwo w PZPR.

Zmarł 13 maja 1959 r. w Starej Miłośnie; pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Odznaczony m.in. Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych.

 

Źródło:

https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Niepodleglosc_i_Pamiec/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2009-t16-n2_(30)/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2009-t16-n2_(30)-s115-126/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2009-t16-n2_(30)-s115-126.pdf

Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, Tom 3, Warszawa 1992

Bądź na bieżąco

Newsletter

Chcesz dostawać od nas informacje o najnowszych wydarzeniach, wystawach i artykułach? Zapisz się!

Dziękujemy za zapisanie się do naszego newslettera

Skip to content