W Będzinie na cmentarzu parafii św. Trójcy przy ulicy Pozdamcze 85 znajduje się grób bojowców Organizacji Bojowej PPS, zabitych w więzieniu będzińskim 11 września 1906 roku.
Dla uczczenia pamięci bojowców, w 20-tą rocznicę odzyskania niepodległości Polski Stowarzyszenie Byłych Więźniów Politycznych Koło w Sosnowcu wybudowało pomnik, którego uroczyste odsłonięcie odbyło się w dniu 30 października 1938 r.
W uroczystości odsłonięcia wzięli udział przedstawiciele władz państwowych z p. starostą Boxą na czele, przedstawiciele samorządów Będzina – p. v. – prezydent Goc i Dąbrowy Górniczej p. v. – prezydent J. Cupiał, przedstawiciele Zarządu Głównego Stowarzyszenia Byłych Więźniów Politycznych t.t. L. Śledziński i P. Jagodziński, delegacje ze sztandarami od Kół Stowarzyszenia: Warszawy, Częstochowy, Zawiercia, Radomia, Kielc, delegacje od P.P.S. – okręgu i dzielnic: Będzina, Dąbrowy, Flory, Sosnowca, delegacje ze sztandarami od TUR-a, od licznych oddziałów Związków Zawodowych – Górniczego, Metalowego, Budowalnego. Porządek w czasie przemarszu przez miasto na cmentarz oraz z powrotem do kina „Apollo” utrzymywała milicja P.P.S bardzo sprawnie.
W czasie pochodu, przygrywały 2 orkiestry kop. Flory i z Koszelewa. Na czele pochodu niesiono 22 sztandary i 16 wieńców.
W czasie odsłonięcia pomnika po pięknym przemówieniu przedstawiciela Zarządu Głównego t. Śledzińskiego, tow. St. Bazgier, były instruktor Organizacji Bojowej P.P.S. udekorował pomnik Krzyżem Niepodległości z Mieczami, którym rozstrzelani bojowcy zostali odznaczeni, przy czym wygłosił uczuciowe przemówienie.
Po złożeniu przez delegacje wieńców na pomniku, odegraniu marsza żałobnego i Czerwonego Sztandaru wszyscy udali się do kina „Apollo”, gdzie odbyła się uroczysta Akademia.
W czasie akademii wygłosili przemówienia t.t.: Śledziński w imieniu Zarządu Głównego Stowarzyszenia Byłych Więźniów Politycznych, Dębski imieniem miejscowego Koła Stowarzyszenia Byłych Więźniów Politycznych, St. Bergier jako były instruktor Organizacji Bojowej P.P.S., Łaskowski imieniem dzielnicy P.P.S. Będzin i TUR. Następnie zespół sceniczny TUR odegrał aktualną sztuczkę z czasów Rewolucji 1905 roku oraz odśpiewał szereg pieśni rewolucyjnych. Cała uroczystość miała charakter nader uroczysty i poważny. Z okazji odsłonięcia pomnika dr. A. Niepielski napisał marsz żałobny, którego treść podajemy, a który był w czasie odsłonięcia grany przez orkiestrę kop. „Flora”. Marsz żałobny na nutę „Wśród lasu bagnetów porusza się wóz”.
Źródło: Muzeum Miejskie „Sztygarka”
