W Sosnowcu – Konstantynowie, na murze budynku huty „Katarzyna” (późniejsza huta „Buczek Sp. z o.o.), przy ul. Stanisława Staszica, wmurowano w 1922 roku tablicę upamiętniającą robotników huty „Katarzyna”, poległych w czasie rewolucji w dniu 9 lutego 1905 roku (17 rocznica masakry). Wówczas to carscy żołnierze otworzyli ogień do tysięcznej manifestacji pracowników kilku sosnowieckich zakładów pracy. Zginęło ponad 40 demonstrantów, a około 150 zostało rannych. Po 1945 roku w jej treści dokonano zmian zastępując wyraz „moskiewskich”, wyrazem „carskich”. W toku szczegółowych badań, przeprowadzonych w 1955 roku, ustalono, że „czterech nieznanego nazwiska” to: Stefan Czechowski i Błażej Sasór – robotnicy Huty „Katarzyna”, Leon Brudziński – robotnik fabryki W. Fitzner i K. Gamper i Andrzej Sokołowski – robotnik kopalni „Hr. Renard”. Poza tym dwaj zabici, nie figurujący na tablicy, początkowo pochowani bezimiennie – to robotnicy kopalni „Hr. Renard”: Kwiecień i Wojciech Nawrat.
Historyczna tablica, wmurowana niegdyś w ścianę obok bramy huty, obecnie przechowywana jest w Pałacu Schoena Muzeum w Sosnowcu.
W 2005 roku, w setną rocznicę krwawych wydarzeń pod hutą „Katarzyna” odsłonięto kopię tablicy wraz z uzupełnieniem z 1983 roku. Obie tablice stały do 2022 roku obok stróżówki i bramy zakładu przy ul. Stanisława Staszica, zaś obecnie są przechowywane na terenie Miejskiego Zakładu Usług Komunalnych w Sosnowcu, do czasu ustalenia nowego miejsca ich eksponowania.
Jest to miejsce pamięci wpisane do rejestru wojewódzkiego pod numerem MP 38/22.
Napis na tablicach brzmi:
W MIEJSCU NA KTÓREM STOISZ PADLI W CZASIE REWOLUCJI W DNIU 9 LUTEGO 1905 r.
OD STRZAŁÓW SIEPACZY CARSKICH WALCZĄCY O PRAWA CZŁOWIEKA NASI TOWARZYSZE:
KOCJAN B. NOGA A. GŁOWACKI A. MAKOWSKI J.
PERZYŃSKI W. KREKS M. JAROSZ FR. DOMAŃSKI T.
GALIS A. KREKS WŁ. MARUD A. JĘDRYCZKA ST.
NOWAKOWSKI P. RODASIK R. POŁYS W. KOT W.
POTASIŃSKI J. POPIOŁEK P. SZRENIAWSKI J. SZPAŁEK L.
DZIUBIŃSKI L. RAUK P. WIECZOREK A. MALEWICZ A.
STOKSIK A. CICHOPEK W. WNUKOWSKI A. INDYKA J.
KUMOR SZ. KOZIOŁ J. POŃCZYK W.
SOŁTYSIK A. FRANKIEWICZ A. MICHAŁOWSKI J.
CZTERECH NIEZNANEGO NAZWISKA.
POLEGŁYM CZEŚĆ SKŁADA:
9 LUTEGO 1922 r. PPS SOSNOWCA
W SETNĄ ROCZNICĘ RUCHU ROBOTNICZEGO PAMIĘCI POTOMNYCH ODTWORZONO PIERWOWZÓR UZUPEŁNIAJĄC NAZWISKA POZOSTAŁYCH POLEGŁYCH:
CZECHOWSKI S. SOSUR B.
ŚLIWA J. BRUDZIŃSKI L.
SOKOŁOWSKI A. PŁOCHA FR.
NAWRAT W. KWIECIEŃ J.
GRZADZIELSKI A. PIENIĄŻEK P.
KOWALIK J. HEILER L.
PZPR SOSNOWCA MAJ 1983
Fot. Anna Makarska
