14 listopada 1905 r. –  Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore

Emilia Zawidzka

Emila Zawidzka przyszła na świat 21 października 1861 r. w Kostomłotach (w gminie Kodeń, nad Bugiem na Polesiu) jako córka właściciela ziemskiego Władysława i  Klementyny z Łaskich. Kształciła się w Warszawie w pensji Pauliny Krzywobłockiej, a wykształcenie pedagogiczne uzyskała składając egzamin nauczycielski z prawem do nauczania matematyki w 1880 r. Studiowała również na Tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Uczyła w szkołach warszawskich, współpracując m. in. ze Stefanią Sempołowską, znaną polską działaczką, która organizowała tajny ruch oświatowy w Królestwie Polskim.

         W 1900 r. Emilia Zawidzka osiedliła się na zachodnich rubieżach Królestwa w Dąbrowie Górniczej, gdzie wraz z Cecylią Prażmowską z Cyranów założyła pensję dla dziewcząt – „pierwszą z ducha i czynu polską uczelnię żeńską w Dąbrowie Górniczej”. Jej prywatna szkoła początkowo miała siedzibę w wynajmowanym mieszkaniu przy ulicy Klubowej (obecnie 3 Maja nr 10). Oprócz przedmiotów objętych programem nauczania, prowadzono tam również tajne nauczanie historii i literatury polskiej, a także organizowano obchody uroczystości narodowych. W 1915 r. szkołę przekształcono w ośmioklasowe gimnazjum żeńskie, a jej założycielka do śmierci pozostawała  koncesjonariuszką gimnazjum.

Emilia Zawidzka czynnie włączała się w działalność społeczną, która obok działalności oświatowej była jej pasją. W okresie I wojny światowej brała czynny udział w pomocy żołnierzom Legionów Polskich uczestnicząc w pracach Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego. Nie przyjęła jednak proponowanej jej funkcji przewodniczenia Lidze Kobiet, ale na cele organizacji udostępniła swój lokal. Janina Berbecka w sprawozdaniu poświęconym Lidze Kobiet Pogotowia Wojennego w Zagłębiu Dąbrowskim wspomina długą listę nazwisk emisariuszy walki o niepodległość, którzy w jej domu znaleźli schronienie. Również Juliusz Kaden-Bandrowski zbierając materiały i przygotowując powieść „Czarne skrzydła” od listopada 1923 do lutego 1924 zamieszkał pod jej dąbrowskim adresem.    

         Emilia Zawidzka zmarła 5 grudnia 1927 roku, a pochowana została na cmentarzu parafialnym w Dąbrowie Górniczej. W latach 50. XX wieku jej nagrobek staraniem byłych uczennic, w tym Marii Szulcówny został odnowiony. Imieniem Emilii Zawidzkiej nazwano jedną z dąbrowskich ulic.

Emilia Zawidzka, siedzi w drugim rzędzie, trzecia z lewej

Sprawdź podobne artykuły

Pomóż nam stworzyć

kronikę wydarzeń bohaterów i miejsc!

Jeśli posiadasz w domowym archiwum zdjęcia, notki prasowe, czy inne materiały, którymi chciałbyś się z nami podzielić, śmiało – napisz do nas! Dołożysz swoją cegiełkę do wspaniałego przedsięwzięcia, które będzie służyć i edukować nas jeszcze przez wiele pokoleń.

Jeśli chcesz podzielić się z nami częścią swojej historii,
prześlij je za pomocą poniższego przycisku

Bądź na bieżąco

Newsletter

Chcesz dostawać od nas informacje o najnowszych wydarzeniach, wystawach i artykułach? Zapisz się!

Dziękujemy za przesłanie nam
swojej historii

Dziękujemy za zapisanie się do naszego newslettera

Skip to content