Rok 1905 w całym Imperium Rosyjskim, którego częścią było Królestwo Polskie, nie należał do spokojnych. Wobec słabnącego autorytetu caratu narastała opozycja, którą reprezentował ruch rewolucyjny oparty głównie na robotnikach i chłopstwie. Pojawiały się postulaty natury socjalnej, ale także narodowościowej. Miarę niezadowolenia dopełnił postępujący kryzys gospodarczy oraz wojna Rosji z Japonią i związana z nią powszechna mobilizacja do wojska carskiego. Efektem tej napiętej sytuacji były wystąpienia robotnicze, które rozpoczęły się w Petersburgu 22 stycznia 1905 roku Pod Pałacem Zimowym doszło do krwawych walk, podczas których wojsko carskie zmasakrowało pokojową demonstrację robotników, a wydarzenie to, będące początkiem rewolucji 1905 roku, przeszło do historii pod nazwą „krwawa niedziela”.

        W szybkim tempie strajki i manifestacje objęły całe Imperium, aż po jego najdalsze kresy, w tym przede wszystkim większe miasta i ośrodki przemysłowe. Zagłębie Dąbrowskie, należące do Królestwa Polskiego, obok regionu łódzkiego i warszawskiego, było jednym z największych skupisk ludności, w większości zatrudnionej w przemyśle ciężkim. Fala ruchu rewolucyjnego już w styczniu dosięgła Warszawę, Łódź i Sosnowiec. Okręgowy Komitet Robotniczy (OKR) PPS Zagłębia Dąbrowskiego wydał odezwę pod hasłem „Precz z rządem carskim”, w której wezwał robotników do walki. Pierwsze masowe wystąpienia w regionie rozpoczęły się dnia 1 lutego 1905 roku. Pracę porzucili wówczas jako pierwsi, robotnicy Fabryki Kotłów Parowych W. Fitzner i K. Gamper na Konstantynowie. W tym samym dniu dołączyły do nich załogi innych sosnowieckich zakładów: huty „Katarzyna”, kopalni i walcowni „Hrabia Renard”, Rurkowni Huldczyńskiego, przędzalni czesankowych Dietla oraz Schöna, fabryki armatur Kraupego, fabryki lin i drutu A. Deichsela oraz innych. Wystąpienia były w dużym stopniu spontaniczne, a PPS starała się nadać im zorganizowany charakter. Strajkom towarzyszyły pochody i manifestacje. Największa z nich odbyła się 5 lutego i zgromadziła około 50 tysięcy osób. Wybrano wówczas Komitet Strajkujących Robotników Zagłębia, który opracował program strajku i listę żądań robotników.  Domagali się przede wszystkim ośmiogodzinnego dnia pracy, ustanowienia płacy minimalnej, zniesienia pracy akordowej i brygad, ubezpieczenia, zasiłków i opieki medycznej, ale także wysuwali postulaty polityczne, takie jak np. żądanie zgody na tworzenie stowarzyszeń, w tym wolnych związków zawodowych. W czwartek, 9 lutego, na zebraniu delegatów robotniczych, które odbyło się na kopalni „Hrabia Renard”, uchwalono kontynuowanie strajków. Jednocześnie dotarły tam informacje, iż w hucie „Katarzyna” pracuje nadal więcej robotników niż wymaga tego obsługa pieców i maszyn. W ten sposób próbowali zatrzymać strajkujących władze i przemysłowcy. Dyrekcja huty, aby skłonić załogę do podjęcia pracy, poiła łamistrajków wódką i karmiła kiełbasą. W związku z powyższym tłum robotników ruszył w kierunku huty, aby zmusić łamistrajków do porzucenia pracy. Robotnicy zastali zamkniętą bramę, a na żądanie otwarcia jej, usłyszeli prowokacyjne odpowiedzi. Jeden z uczestników tych wydarzeń opisywał , że po otwarciu bramy, podczas próby wejścia na plac fabryczny,  robotnicy i górnicy z przodu tłumu, zatrzymali się, zobaczywszy żołnierzy carskich, z bronią u boku. Tłum z tyłu napierał na stojących i w tym czasie padły strzały. Jednocześnie w kierunku zgromadzonych zaczęli strzelać żołnierze ukryci u góry, za hałdami. Wojskiem carskim dowodził kpt. Antoniewicz, z pochodzenia Polak. Wśród tłumu zapanowała straszna panika, robotnicy rzucili się do ucieczki, tratując się wzajemnie. W tym samym czasie żołdacy carscy bili pozostałych kolbami i bagnetami. W rezultacie tej rzezi, która trwała około 15 minut,  na miejscu zginęło 38 osób, a ponad 150 zostało rannych. Wiele z nich zmarło później w szpitalach. Zabitych pochowano we wspólnej mogile na cmentarzu w Sosnowcu-Zagórzu. Dokładnej liczby rannych nie udało się nigdy ustalić, gdyż część z nich uciekła, ukrywając się w obawie przed dalszymi represjami. Jak podkreśla Adam Kałuża: „…Operacja w dniu 9 lutego pod hutą została przez władze i przemysłowców z góry ukartowana i precyzyjnie przygotowana. Była rezultatem zmowy głównych partnerów kontrrewolucji w Zagłębiu… .”